İŞLEMCİ NEDİR?

İşlemci Nedir 

Tanımı

Kısaca CPU ( Central Process Unit ) yani Merkezi İşlem Birimi’dir. 

İşlemci için bilgisayarın beynidir diyebiliriz.

Adından anlaşıldığı gibi bilgisayardaki işlemleri gerçekleştiren ve gerekli yerlere gönderen elemandır.

Tarihçesi

İlk işlemciler belli işlemleri ve çoğu zamanda yalnızca tek bir işlemi gerçekleştirmek için üretilmişlerdir.

İlk mikroişlemci Intel 4004’ün üretilmesi (1971) ve bunu takiben ilk geniş çaplı kullanım alanına sahip olan Intel 8080’nin üretilmesi (1974) ile 

merkez işlem birimini yürütme metodları tamamiyle değişim gösterdi ve gelişen teknoloji ile birlikte 

küçük boyutlu bilgisayarlar ve cep telefonlarının üretilmesi küçük bir işlemcinin geliştirilmesini zorunlu kıldı. 

Mikroişlemciler Nasıl Çalışır ?

Mikroişlemcilerin yapısında milyonlarca transistör denilen yarı iletken malzeme bulunmaktadır.

Elektrik sinyalleri bu transistörlerden geçer ve toplama, çarpma, çıkarma ve bölme gibi temel matematiksel işlemlere dönüştürülür.

Bu işlemleri yapan bölüme ALU(Arithmetic Logic Unit) denir. Bunun dışında işlemcide 

veriyolları, çeşitli kontrol ve denetleme bileşenleri bulunur.

İşlemcinin Temel Bileşenleri

ALU (Aritmetik ve Mantıksal İşlem Birimi) : Mikroişlemcinin birinci derece önem taşıyan birimidir.Toplama, çıkarma, çarpma, bölme komutlarını dönüştürür. Alu’nun ne kadar fonksiyonu varsa işlemci o kadar değer kazanır.

Komut Çözücü (Instruction Decoder): İşlemcinin yapması gereken kodların icrası için gerekli işlemleri başlatır ve komutun çalıştırılması için gerekli işlemleri belirler.

Kaydediciler (Registers): Anabellekteki veriler işlenmek üzere merkezi işlem birimine taşınır burada verilerin işlenmesi sırasında geçici olarak kaydedicilerde bekletilirler.

Veriyolu (Bus): İşlemcinin diğer donanım birimleri ile bağlantısını sağlayan iletken elektriksel yollardır.

Cache(Ön Bellek)

Cache , çalışmakta olan bir programa ait komutların geçici olarak saklandığı bir hafızadır.

Cache hafızalar, işlemcinin komutları daha hızlı yüklemesini sağlayan yüksek hızlı hafızalardır. 

FSB Nedir?

Fsb, anakart üzerindeki kuzey köprüsünün işlemci ile haberleşmek için kullandığı veriyolu hızıdır.

Bu hız işlemci çarpanı ile çarpıldığında işlemcinin mhz cinsinden hızı bulunur. Mesela eski bir celeron 600 mhz işlemcinin çarpanı 9’dur

.Bu işlemcinin fsb'si 66 dır.66 ile 9 un çarpımı da 600 civarında bir sayıya eşittir ki bu da işlemci yaklaşık 600mhz demektir... 

FSB veri yolunu kullanan tek işlemci markası intel'dir. AMD işlemciler "hyper transport" denilen bir veriyolunu kullanmaktadır.

VERİYOLLARI

                                                            VERİYOLLARI

                                                           ISA VERİYOLU

PCI VERİYOLU

AGP VERİYOLU

PCI EXPRESS VERİYOLU

ANAKARTIN BİLEŞENLERİ

Anakartın 3 bileşeni vardır.
1-Chıpset(Yonga Seti)
2-BUS(Veriyolu)
3-Portlar ve Konnektörler
YONGA SETİ(CHIPSET)

Bilgisayarın anakartı üzerindeki temel ve bütünleşik arabirimleri yöneten ve bunlar arasındaki veri akışını sağlayan bir çeşit işlemcidir.







VERİYOLU (BUS)

Anakart üzerindeki parçalardan birinden diğerine bilgileri iletmek için kullanılan yollara denir.






ISA VERİYOLU
İlk üretilen veri yolu tipidir.
Artık üretilmemektedir.
16 bitlik veri yolu genişliği vardır.
Siyah renkli yuvalara sahiptirler.

PCI VERİYOLU
Tak – Çalıştır özelliği destekler.
Tak çalıştır özelliği: sisteminize takılan bir donanımın otomatik olarak sistem tarafından tanınarak ona ait sürücülerin yüklenmesidir.
Yuvaları beyaz renklidir.
Veri yolu genişliği 32 bit tir.
ISA yuvalardan daha küçüktürler.
33 Mhz veya 66 Mhz hızında çalışabilir.

AGP VERİYOLU
Hızlandırılmış grafik portu anlamına gelen AGP, sadece ekran kartları için kullanılan yeni bir veri yoludur.
AGP veri yolları Pentium II ve üstünü destekleyen ana kartlarda bulunmaktadır.
AGP’nin en büyük özelligi, veriyolunda sadece grafik bulunmasidir.
PCI dan farkı: Grafik dokularını, ekran kartının belleğinin dışında RAM'i de kullanarak işler.
AGP veri yolu 66 MHz frekansla çalışmaktadır.

PCI EXPRESS VERİYOLU
PCI yuvalarına göre çok daha hızlı çalışırlar.Veri yolu genişlikleri daha fazladır.
Sistemde en fazla bant genişliğine ihtiyaç duyan veri yolu, grafik kartlarının kullanmak zorunda oldukları veri yollarıdır.
Bu önceden AGP iken, şimdi PCI Express x16 hâline gelmiştir.
PCI Express PCI veri yolunda kullanılan paralel veri iletimi yerine seri çalışan ve noktadan noktaya iletişimi kullanan bir teknolojidir.

PORTLAR VE KONNEKTÖRLER

1. PS/2 Fare Portu: Yeşil renkte olan küçük, yuvarlak, 6 pinli portlar  PS/2 fareler içindir.
2. Paralel Port: 25-pin’li port konnektörlere yazıcı, scanner vb aygıtlar takılabilir.
3. LAN (RJ-45) Port: Yerel alan ağlarında ağa bağlanmak için kullanılır.
4. Ses Girişi: Açık mavi renkte olan bu porta teyp, CD, DVD çalar ya da diğer ses
    kaynakları bağlanabilir.
5. Ses Çıkışı: Açık yeşil renkte olan bu porta kulaklık, hoparlör takılabilir.
6. Mikrofon Girişi: Pembe renkte olan bu porta mikrofon takılabilir.
7 ve 8. USB Port: USB portlara neredeyse her
    tür harici cihaz bağlanabilir. Özelliği, seri ve paralel portlara göre çok daha hızlı olması ve USB aygıtlar üzerindeki yeni USB portları aracılığı ile uç uca çok sayıda cihazın zincirleme bağlanabilmesidir.
9. VGA Port: 15-pin’li VGA porta monitör bağlanır.
10. Seri Port: 9-pin’li COM portlardır. Seri portlara genelde harici modemler bağlanır ama seri port kullanan başka aygıtlar da vardır (yedekleme cihazları, dijital kameralar gibi).
11. PS/2 Klavye Portu: Mor renkte olan bu 6 pin’li bu porta klavye bağlanır.

ANAKART ÇEŞİTLERİ

                                                         ANAKART ÇEŞİTLERİ             

                                                            XT ANAKART

                                                           AT ANAKART

ATX ANAKART

BTX ANAKART

ANAKART ÇEŞİTLERİ

ANAKART ÇEŞİTLERİ
1-XT Anakartlar 

İlk ev ortamındaki bilgisayarlarda kullanılan anakartlardır.
Bu anakartlar 8086 ve 8088 mikroişlemciler için üretilmiş olup bu işlemciler anakart üzerinde(dahili)sabitti.
Bu durumda işlemcinin değişmesi için anakartın da değişmesi gerekiyordu.
Bu anakartlarda ek donanım birimlerinin 8 bit olması gerekiyordu.

2-AT Anakartlar

1982 yılından iltibaren kullanılmaya başlanan ve günümüzdeki ATX anakartlarına benzer anakartlardır.
ISA, PCI ve AGP veriyollarını destekler.
PS/2 desteği(klavye-fare takma yeri)yoktur.
5V ve 12 V güç desteği sunar.İşlemcinin değiştirilebilmesi için uygun olarak üretilmiştir.
Anakartın değiştirilmesine gerek kalmamıştır.

3-ATX Anakartlar 

AT anakartlara göre daha fazla giriş-çıkış desteği sunar.
Bu anakartlar ile birlikte diğer donanım birimleri tümleşik özelliklerde anakart üzerinde kullanılmaya başlanmıştır.
Donanım birimlerinin montajı için daha esnek ve kullanışlı tasarımları ile dikkat çeken bu anakartlar günümüzde en çok kullanılan anakartlardır.
BIOS güncellemeleri ve güç yönetimi konusunda diğer anakartlara göre çok daha gelişmiş seçenekler sunmaktadır.
ATX anakartların micro-ATX olarak küçük boyutlu kasalar için üretilen çeşitleri de mevcuttur.

4-BTX Anakartlar
2003 yılı sonbaharındaki Intel Geliştiriciler Konferasında (IDF Fall 2003) ilk olarak resmen duyurulan BTX standardı, ATX’e göre belirgin farklar içermekte.
İlk bakışta görülebilecek en önemli fark anakart üzerindeki bileşenlerin yerleşim düzeninin ciddi bir değişime uğramış olması.
Bu bileşen değişikliklerinin en belirginleri, PCI genişleme yuvalarının kartın sol kısmından sağına,
bellek birimlerinin alışılan yerinden kartın soluna kısmına taşınmış olması. Bir başka önemli değişiklik ise işlemci,
kuzey ve güney köprülerinin, birbirleri ile aynı hizada, genişleme yuvaları ve bellek yuvalarının arasındaki bölgede konumlandırılmasıdır.
BTX anakartın,ATX anakartta diğer bir farkı ise soğutma ve güç sistemi çok geliştirilmiştir.
Ancak gününümüzde çok yaygın olarak kullanılmıyor.

ANAKART NEDİR?

Anakart

Anakartı ilk olarak, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçalar arasında iletişimi sağlayan birincil devre kartı olarak tanımlayabiliriz. Anakart üzerindeki parçaların birbiriyle iletişim halinde olabilmeleri için harici işlemci (CPU) nin yanında bir de dahili yani modern anakartlar üzerinde standart olarak bulunan işlemciler vardır bu işlemcilere de “Chipset” adı verilir. 


Chipsetlere bilgisayarın ikinci işlemcisi de denilir çünkü bilgisayarın performansında en az Cpu’lar kadar etkilidirler.

Günümüzde anakart üreticileri (Asus,Intel,Gigabyte,MSI vs.) birbirleriyle kıyasıya bir rekabet içindedirler, ürettikleri anakartlarda aynı Chipsetleri kullansalar da kartlar üzerinde ki donanım ve araçlar ile birbirlerine üstünlük sağlama çabası içerisindedirler.